Nalog za protjerivanje s trajnom zabranom ponovnog ulaska nakon osude za teško krivično djelo • Postojanje vrlo ozbiljnih razloga za protjerivanje migranta koji je veći dio svog djetinjstva i mladosti proveo u zemlji domaćinu • Domaći sudovi adekvatno ocijenili proporcionalnost • Nema kršenja člana 8. Konvencije

Činjenice

Podnosilac predstavke je rođen 1999. godine u Demokratskoj Republici Kongo. U Danskoj se nastanio kao izbjeglica u septembru 2003. godine. Tokom boravka u Danskoj osuđivan je za sljedeća krivična djela: (a) presudom od 8. maja 2018. godine proglašen je krivim za silovanje (koje je učinio kao punoljetna osoba), osuđen na dvije godine i šest mjeseci zatvora i izdat mu je nalog za protjerivanje, uvjetno uz rok od dvije godine, pušten je na uvjetnu slobodu 22. novembra 2019. godine, preostalo mu je odsluženje kazne od 306 dana i (b) presudom od 13. oktobra 2020. godine novčano je kažnjen zbog kršenja Zakona o kontroliranim supstancama.

Presudom Okružnog suda od 8. decembra 2020. godine podnosilac predstavke je proglašen krivim za razbojništvo i osuđen na dvije godine zatvora, u koje je uključeno preostalih 306 neodsluženih dana zatvorske kazne. Podnosilac predstavke je također protjeran uz doživotnu zabranu povratka u Dansku. Okružni sud je u obrazloženju presude, između ostalog, istakao da, imajući u vidu težinu samog djela, kao i kaznu koja je uključivala suspendirani nalog za protjerivanje, miješanje koje uključuje protjerivanje i trajnu zabranu ponovnog ulaska nije nerazmjerno i nije u suprotnosti sa članom 8. Konvencije.

Viši sud je 1. jula 2021. godine potvrdio prethodnu presudu.

Navodi podnosioca predstavke

Podnosilac predstavke se žalio da je odluka Višeg suda o njegovom protjerivanju iz Danske uz doživotnu zabranu povratka u suprotnosti sa članom 8. Konvencije. Istakao je da, prema njegovom mišljenju, nije utvrđeno da su postojali „veoma ozbiljni i uvjerljivi razlozi“ da bude protjeran uz doživotnu zabranu ulaska.

Ocjena Evropskog suda

Evropski sud je smatrao da je u konkretnom slučaju došlo do miješanja u pravo podnosioca predstavke na poštovanje njegovog privatnog života u smislu člana 8. Konvencije, da su nalog za protjerivanje i zabrana ponovnog ulaska bili „u skladu sa zakonom” te da su slijedili legitiman cilj sprečavanja nereda i krivičnih djela. Evropski sud je također utvrdio da je miješanje bilo „neophodno u demokratskom društvu“ te da su primijenjeni svi kriteriji u ocjeni proporcionalnosti. Stoga je Evropski sud u nastavku ispitao da li su domaći sudovi naveli i ispitali „veoma ozbiljne razloge“ prilikom ocjenjivanja slučaja protjerivanja podnosioca predstavke. U tom smislu, Evropski sud je istakao da su domaći sudovi poklonili posebnu pažnju vrsti i težini krivičnog djela, činjenici da je razbojništvo djelo koje je po svojoj prirodi moglo imati teške posljedice za život drugih te izrečenoj kazni. Domaći sudovi su također istakli da je navedeno krivično djelo počinjeno nepunih osam mjeseci nakon uvjetnog puštanja na slobodu, a tokom probnog roka vezanog za nalog o protjerivanju od 8. maja 2018. godine. Domaći sudovi su uzeli u obzir i kriminalnu prošlost podnosioca predstavke, dužinu boravka u Danskoj (sedamnaest godina zakonitog boravka), kao i njegovu vezanost s Danskom, koja je bila jača u odnosu na Kongo. Međutim, utvrdili su da mu u zemlji porijekla ipak neće nedostajati osnovni uvjeti za život.

Evropski sud je posebno analizirao da li je zabrana ponovnog ulaska bila ograničenog ili neograničenog trajanja. Evropski sud je ranije u svojoj praksi utvrdio da je zabrana nerazmjerna zbog njenog neograničenog trajanja, dok je u drugim slučajevima smatrao da je ograničeno trajanje naloga faktor koji teži u korist njegove proporcionalnosti. Jedan od važnijih elemenata, prema mišljenju Evropskog suda, jest procjena da li je djelo koje je dovelo do protjerivanja bilo takvo da je osoba predstavljala ozbiljnu prijetnju javnom redu. Evropski sud nije doveo u pitanje zaključak domaćih sudova da krivična djela podnosioca predstavke predstavljaju ozbiljnu prijetnju javnom redu, te da podnosilac predstavke nije pokazao volju da se povinuje danskim zakonima iako je protiv njega u maju 2018. godine izdat nalog za obustavljanje protjerivanja.  

Konačno, Evropski sud je zaključio da je miješanje u privatni život podnosioca predstavke potkrijepljeno relevantnim i dovoljnim razlozima. Istakao je da u situaciji kada domaći sudovi, primjenjujući relevantne standarde ljudskih prava u skladu s Konvencijom i sudskom praksom, adekvatno odmjere lične interese podnosioca predstavke u odnosu na javni interes nije na njemu da svojom ocjenom merituma (uključujući, posebno, ocjenu činjeničnih detalja o proporcionalnosti) zamijeni onu koju su proveli nadležni nacionalni organi. Jedini izuzetak, kako naglašava Evropski sud, jest kada se pokaže da postoje jaki razlozi za to. Prema mišljenju Evropskog suda, tako jaki razlozi ne postoje u ovom predmetu, na osnovu čega je utvrdio da nije došlo do povrede člana 8. Konvencije.