• Privatni život • Nesrazmjerno protjerivanje u kombinaciji s dvanaestogodišnjom zabranom ponovnog ulaska • Kršenje člana 8. Evropske konvencije

Činjenice i navodi podnosioca predstavke

Podnosilac predstavke rođen je u Afganistanu. U dobi od pet godina došao je u Dansku. Kao maloljetnik (u dobi između 15 i 18 godina), dva puta je uvjetno osuđen za krivično djelo nasilja. Kao punoljetno lice je više puta kažnjen zbog krađe, vandalizma, kršenja Zakona o kontroliranim supstancama i Zakona o saobraćaju (2015. i 2016. godine).

Okružni sud u Danskoj je 2019. godine podnosioca predstavke osudio na godinu i dva mjeseca zatvora zbog posjedovanja kanabisa namijenjenog za distribuciju, nasilja nad dvoje lica, posjedovanja noža i upravljanja vozilom bez vozačke dozvole. Osuđen je na kaznu zatvora od jedne godine i dva mjeseca te upozoren na rizik od protjerivanja.

Podnosilac predstavke se žalio Višem sudu ističući da se nakon puštanja na slobodu (izvjesno vrijeme nakon odluke Okružnog suda) podvrgao terapiji i da je počeo studirati. Viši sud ga je proglasio krivim po dodatnoj tački za pokušaj prijetnje, te povećao kaznu na godinu i tri mjeseca zatvora. Također je izdao nalog za protjerivanje s dvanaestogodišnjom zabranom ponovnog ulaska.

Podnosilac predstavke se žalio da je odluka Višeg suda da ga protjera iz Danske bila u suprotnosti sa članom 8. Konvencije.

Ocjena Evropskog suda

Evropski sud je naglasio da je postojalo miješanje u pravo podnosioca predstavke na poštovanje njegovog privatnog života u smislu člana 8. Konvencije, da su nalog za protjerivanje i zabrana ponovnog ulaska bili „u skladu sa zakonom“ i da su slijedili legitiman cilj sprečavanja nereda i kriminala.

Što se tiče pitanja je li miješanje bilo „neophodno u demokratskom društvu“, Evropski sud je primijetio da su danski sudovi kao pravno polazište uzeli relevantne dijelove Zakona o strancima, Krivičnog zakona i kriterije koji se primjenjuju u procjeni proporcionalnosti, kao i relevantnu praksu Evropskog suda. Evropski sud je u nastavku ispitao jesu li domaći sudovi naveli i ispitali „veoma ozbiljne razloge“ prilikom ocjenjivanja slučaja protjerivanja podnosioca predstavke.

Evropski sud je istakao da je Viši sud dao posebnu težinu ozbiljnosti počinjenog djela i izrečenoj kazni budući da su krivična djela bila takve prirode da su mogla imati ozbiljne posljedice po živote drugih. Također je uzeo u obzir da je podnosilac predstavke imao pet godina kada je stigao u Dansku i da je tamo zakonito boravio otprilike osamnaest godina.

U vezi s „vremenom koje je proteklo od počinjenja krivičnog djela i ponašanjem podnosioca predstavke u tom periodu“ podnosilac predstavke je Višem sudu izjavio da je nakon puštanja na slobodu bio podvrgnut terapiji i da je ponovo počeo studirati, međutim, Viši sud se tom činjenicom nije bavio u svojoj presudi.

Kada je riječ o kriterijima čvrstoće društvenih, kulturnih i porodičnih veza, Viši sud ih je uzeo u obzir naglasivši da su veze podnosioca predstavke s Danskom bile jače od njegovih veza s Afganistanom, ali je utvrdio da mu neće nedostajati osnovni uvjeti za uspostavljanje života u zemlji porijekla.

U vezi s trajanjem naloga za protjerivanje Evropski sud je naglasio da je u svojoj praksi utvrđivao da je takva zabrana nesrazmjerna ukoliko je neograničenog trajanja, dok je u drugim slučajevima smatrao da je ograničeno trajanje naloga faktor koji preteže u korist njegove proporcionalnosti. Jedan od elemenata u vezi s tim je i da li je krivično djelo koje je dovelo do naloga za protjerivanje bilo takve prirode da je lice predstavljalo ozbiljnu prijetnju javnom redu.

U ovom slučaju Evropski sud nije doveo u pitanje zaključak da je djelo podnosioca predstavke koje je dovelo do naloga za protjerivanje bilo takve prirode da je predstavljao ozbiljnu prijetnju javnom redu u to vrijeme. Međutim, primijetio je da su se prije predmetnog slučaja − osim dva krivična djela koja je počinio kao maloljetnik a koja su uključivala nasilje − krivična djela koja je podnosilac predstavke počinio kao odraslo lice odnosila na vandalizam, krađu, saobraćajne prekršaje i kršenje zakona o kontroliranim supstancama, što je rezultiralo novčanim kaznama, a nijedno od njih nije ukazivalo da je podnosilac predstavke općenito predstavljao prijetnju javnom redu. Evropski sud je primijetio da podnosilac predstavke ranije nije bio upozoren na rizik od protjerivanja niti mu je dat uvjetni nalog za protjerivanje, kao i da je bio podvrgnut terapiji te da je, nakon što je odslužio kaznu i pušten na slobodu, ponovo počeo studirati, a što Viši sud nije uzeo u obzir u svom obrazloženju.

Evropski sud je dalje istakao da, uprkos činjenici da prethodne osude podnosioca predstavke nisu ukazivale na to da on općenito predstavlja prijetnju javnom redu, nije dobio nikakva prethodna upozorenja o riziku od protjerivanja i da je pokušao da se reintegrira u društvo, te, iako mu je u ovom slučaju izrečena relativno blaga kazna, Viši sud je, u skladu s važećim zakonodavstvom, odlučio da kombinira protjerivanje podnosioca predstavke sa zabranom ponovnog ulaska na dvanaest godina. Viši sud nije uzeo u obzir diskreciono pravo da skrati trajanje zabrane, posebno imajući u vidu da je podnosilac predstavke stigao u Dansku kao veoma mlad i da je tamo zakonito boravio osamnaest godina, čime je ostvario veoma jake veze s Danskom, dok njegove veze s Afganistanom gotovo da nisu postojale.

Evropski sud je zaključio da je protjerivanje podnosioca predstavke u kombinaciji sa zabranom ponovnog ulaska u trajanju od dvanaest godina bilo nesrazmjerno, na osnovu čega je zaključio da je došlo do povrede člana 8. Konvencije.