Pristup sudu • Podnosioci predstavke nisu imali „pravo“ priznato domaćim zakonom • Predstavka odbačena kao ratione materiae nedopuštena

Činjenice predmeta

Podnosioci predstavke su sin i unuci preminulog I. K. koji je bio veteran Drugog svjetskog rata. Na osnovu toga je imao pravo na određena socijalna davanja prema Zakonu o statusu boraca i garancijama njihove socijalne zaštite (Zakon). Prema Zakonu, određeni članovi boračke porodice su također imali pravo na neka socijalna davanja.

Podnosioci predstavke su tražili od Gradskog vijeća Luganska (Gradsko vijeće) da im prizna status članova porodice preminulog I. K. Odlukom Gradskog vijeća zahtjev podnosilaca predstavke je odbijen kao neosnovan jer je utvrđeno da podnosioci predstavke ne spadaju ni u jednu zakonom navedenu kategoriju te nemaju pravo da budu priznati kao članovi porodice preminulog I. K. Nakon što su njihove tužbe odbačene i u parničnom i u upravnom postupku, podnosioci predstavke su pred Okružnim sudom u Žutnjevom u Lugansku (Okružni sud) pokrenuli vanparnični sudski postupak prema Zakonu o parničnom postupku tražeći da im se prizna status članova porodice preminulog I. K. Okružni sud je, smatrajući da je osnovana tvrdnja Gradskog vijeća da zahtjevi podnosilaca predstavke moraju biti ispitani u okviru parničnog građanskog postupka i pozivajući se na član 235. Zakona o parničnom postupku, 12. decembra 2011. godine zaključio postupak u predmetu uz obrazloženje da o istoj stvari podnosioci predstavke mogu pokrenuti parnični postupak. Članom 235. uređuju se pitanja koja proizlaze iz vanparničnog postupka, uključujući i ona u okviru kojih tužilac nastoji da utvrdi postojanje pravno značajne činjenice. Podnosioci predstavke nisu se žalili na rješenje od 12. decembra 2011. godine i nisu pokrenuli daljnji postupak.

Navodi podnosilaca predstavke

Podnosioci predstavke žale se na propust domaćih sudova da ispitaju osnovanost njihovih zahtjeva, što ih je lišilo prava na pristup sudu iz člana 6. stav 1. Evropske konvencije.

Ocjena Evropskog suda

Podnosioci predstavke ostali su pri svojim pritužbama navodeći da imaju pravo da budu priznati članovi porodice I. K. i da njihove zahtjeve sudovi nisu ispitali u meritumu.

Evropski sud nije smatrao potrebnim da ispita prigovor koji je iznijela Vlada (da podnosioci predstavke nisu iscrpili pravne lijekove jer nisu pokrenuli građanski vanparnični postupak za utvrđivanje pravno značajne činjenice) ističući da je predstavka neprihvatljiva zbog drugih razloga.

Evropski sud je istakao da, uzimajući u obzir relevantno zakonodavstvo, prema domaćem zakonu podnosioci predstavke nisu imali pravo da budu priznati kao članovi porodice I. K. te je naglasio da član 6. stav 1. Evropske konvencije ne garantira nikakav poseban sadržaj za građanska „prava i obaveze“ u materijalnom pravu država ugovornica. Evropski sud je dalje istakao da se tumačenjem člana 6. stav 1. ne može stvoriti materijalno pravo koje nema pravni osnov u dotičnoj državi, te da polazna tačka moraju biti odredbe relevantnog domaćeg zakona i njihovo tumačenje koje daju domaći sudovi. Evropski sud je u pogledu navedenih principa smatrao da član 6. Evropske konvencije nije primjenjiv u odnosu na činjenice u predmetu, zbog čega je prijava nespojiva ratione materiae s odredbama Konvencije i odbačena u skladu sa članom 35. st. 3.a) i 4.