Privatni život • Obrada ličnih podataka u vezi s obustavljenim krivičnim postupkom i krivičnim presudama koje su ukinute • Nepostojanje stvarne mogućnosti za provođenje analize proporcionalnosti u pogledu mogućeg pristupa trećih strana • Kršenje člana 8. Evropske konvencije

Činjenice

Podnosioci predstavke su devet ruskih državljana. Protiv podnosilaca predstavke vođeni su krivični postupci koji su okončani ili osudom ili prekidom postupka iz „nerehabilitacionih razloga“ (naprimjer, primjenom Zakona o amnestiji ili sporazumom između stranaka). Ministarstvo unutrašnjih poslova (u daljnjem tekstu: Ministarstvo) podnosiocima predstavke je na njihov zahtjev (u svrhu zapošljavanja) dostavilo potvrde koje su sadržavale podatke koji se odnose na obustavljene krivične postupke ili ukinute osuđujuće presude.

Podnosioci predstavke su se žalili rukovodiocima centara za baze podataka Ministarstva i tražili od njih da izbrišu podatke koji se odnose na krivično gonjenje podnosilaca predstavke a koji su pohranjeni u bazama podataka. Nakon što su im zahtjevi za brisanje podataka i izdavanje novih potvrda odbijeni, svaki od podnosilaca predstavke pokrenuo je sudski postupak protiv Ministarstva. Domaći sudovi su odbili tužbe podnosilaca predstavke ističući da, u skladu s domaćim zakonima, Ministarstvo ima pravo da obrađuje podatke koji se odnose na krivični postupak protiv podnosilaca predstavke i na njihove osude. Domaći sudovi su naveli da vrijeme tokom kojeg se lični podaci koji se odnose na krivična gonjenja i osude mogu čuvati u policijskoj bazi podataka nije određeno nikakvim zakonskim aktom, ali da je naredbama Ministarstva predviđeno da se takve informacije čuvaju dok dotično lice ne napuni osamdeset godina života. Što se tiče osuđujućih presuda podnosilaca predstavke, sudovi su utvrdili da je i dalje neophodno čuvati ove podatke i da zbog toga odbijanje Ministarstva da ih izbriše ne predstavlja kršenje prava podnosilaca predstavke.

Navodi podnosilaca predstavke

Podnosioci predstavke su se žalili da je obrada njihovih ličnih podataka u vezi s obustavljenim krivičnim postupkom ili ukinutim ili isteklim krivičnim osudama predstavljala miješanje u njihovo pravo na poštovanje njihovog privatnog života iz člana 8. Evropske konvencije.

Ocjena Evropskog suda

Evropski sud je konstatirao da podnosioci predstavke nisu osporili prvobitno prikupljanje podataka koji se odnose na krivični postupak protiv njih ili na njihove osude, ali su osporili obradu ovih podataka nakon što je postupak protiv njih obustavljen ili nakon što su njihove osude istekle ili ih je ukinuo sud. Sud je dalje podsjetio na svoju praksu prema kojoj obrada ličnih podataka koju vrši javno tijelo u vezi s krivičnim postupcima koji su naknadno ili obustavljeni ili su doveli do krivičnih osuda predstavlja miješanje u pravo na poštovanje privatnog života.

Evropski sud je ukazao da su postupak i rokovi za čuvanje i obradu podataka uređeni naredbama Ministarstva, te da oni koji su klasificirani kao povjerljivi nikada nisu objavljeni ni u jednoj službenoj publikaciji i nisu dostupni. Domaći sudovi, koji su se pozvali na ove naredbe, smatrali su da se takvi podaci moraju čuvati sve dok određeno lice ne navrši osamdeset godina života. Dostupni pravni okvir nije napravio nikakvu razliku prema svrsi obrade podataka, kao što je pružanje informacija u kontekstu zapošljavanja, i, kao rezultat toga, ni u jednom trenutku proporcionalnost i postojanje relevantnih i dovoljnih razloga za ocjenu miješanja u pravo podnosilaca predstavke na poštovanje njihovog privatnog života nisu analizirani.

Što se tiče garancija čiji je cilj reguliranje pristupa trećih lica i zaštita integriteta i povjerljivosti podataka, Evropski sud je također ukazao da, prema Zakonu o policiji, policija mora zaštititi podatke o kojima brine od nezakonitog ili slučajnog pristupa, uništavanja, kopiranja i širenja. Međutim, kako je prethodno navedeno, dostupni propisi ne prave razliku u pogledu svrhe i važnosti zadržavanja i obrade takvih podataka, te stoga ne daju stvarnu mogućnost da se izvrši analiza proporcionalnosti u pogledu mogućeg pristupa trećih lica, u skladu s uvjetima iz člana 8. Evropske konvencije.

Evropski sud je u zaključku konstatirao da obradom podataka podnosilaca predstavke u vezi s krivičnim osudama koje su istekle ili koje je sud ukinuo i podataka koji se odnose na krivične postupke koji su obustavljeni iz „nerehabilitacionih razloga“ nije uspostavljena pravična ravnoteža između suprotstavljenih javnih i privatnih interesa. Evropski sud je zaključio da je tužena država prekoračila polje slobodne procjene u ovom pogledu. Shodno tome, takva obrada je predstavljala nesrazmjerno miješanje u pravo podnosilaca predstavke na poštovanje njihovog privatnog života, te se takvo miješanje ne može smatrati „neophodnim u demokratskom društvu“. Utvrdio je da je došlo do povrede prava iz člana 8. Evropske konvencije.